آنچه که مادر در طول دوران بارداری مصرف میکند، منبع اصلی تغذیه ی نوزاد بشمار می رود. بنابراین کارشناسان توصیه می کنند تا مادر در طول دوران بارداری، مواد غذایی مورد نیاز برای رشد کافی کودک را دریافت کند .
به گفته ی کالج زنان و زایمان آمریکا (ACOG) یک زن باردار به مقادیر کلسیم ، فولیک اسید، آهن و پروتئین بیشتری نسبت به یک زن معمولی نیاز دارد.
فولیک اسید که به فولات نیز شناخته می شود، یک ویتامین خانواده B است که مصرف آن برای جلوگیری از نقایص مادرزادی مغز و نخاع کودک (بیماری ای معروف به نقص لوله عصبی باز) در دوران بارداری ضروری است.
ممکن است سخت باشد که مقادیر زیاد فولیک اسید را به تنهایی از رژیم غذایی دریافت کنید به همین دلیل موسسه March of Dimes، (یک سازمان تخصصی برای جلوگیری از نقایص مادرزادی) توصیه می کند که زنان باردار روزانه یک مکمل ویتامین حاوی 400 میکروگرم اسید فولیک را حداقل از یک ماه قبل از باردار شدن مصرف کنند. در دوران بارداری نیز توصیه می شود که مقدار اسید فولیک به میزان 600 میکروگرم در روز افزایش یابد، مقداری که معمولا در مولتی ویتامین های روزانه بارداری یافت می شود.
منابع غذایی: سبزیجات با برگ سبز، غلات و حبوبات، نان و پاستا، لوبیا، میوه های مرکبات.
کلسیم
کلسیم یک ماده معدنی است که برای ساخت استخوان ها و دندان های کودک استفاده می شود. طبق گفته ی آکادمی تغذیه و رژیم غذایی (Academy of Nutrition and Dietetics) ، اگر یک زن باردار کلسیم کافی نداشته باشد، این ماده معدنی از ذخایر کلسیم مادر در استخوان هایش گرفته می شود و برای ساخت استخوان های کودک استفاده می شود. بنابراین مصرف محصولات لبنی همراه با ویتامین D در دوران بارداری برای جلوگیری از پوکی استخوان مادر ضروری است. ویتامین D یکی دیگر از مواد مغذی است که موجب جذب کلسیم می شود تا استخوان ها و دندان های کودک را تقویت کند. (مقاله اهمیت ویتامین D برای زنان باردار را مطالعه کنید).
زنان باردار از سن 19 سالگی به بالا به بیش از 1000 میلی گرم کلسیم در روز نیاز دارند. نوجوانان باردار که در سن 14 تا 18 سالگی هستند نیاز به 1300 میلی گرم در هر روز دارند.
منابع غذایی: شیر، ماست، پنیر، آب میوه و مواد غذایی غنی شده با کلسیم، ماهی ساردین یا ماهی قزل آلا ، برخی از سبزیجات (مانند کلم پیچ)
آهن
زنان باردار به 27 میلی گرم آهن در روز نیاز دارند. این مقدار دو برابر نیاز یک زن در حالت معمولی می باشد. مقادیر اضافی مواد معدنی دریافتی برای تهیه خون بیشتر و رساندن اکسیژن به جنین است. فقر آهن در دوران بارداری می تواند منجر به کم خونی شود، وضعیتی که باعث خستگی و افزایش خطر ابتلا به عفونت های بارداری می شود.
متخصصان توصیه می کنند که برای افزایش جذب آهن، منبع خوبی از ویتامین C را در همان وعده غذایی مصرف کنید. به عنوان مثال، یک لیوان آب پرتقال در صبحانه در کنار غلات غنی شده با آهن داشته باشید.
منابع غذایی: گوشت، مرغ، ماهی، حبوبات و نخود فرنگی، غلات غنی شده با آهن.
پروتئین
مقادیر پروتئین بیشتری در دوران بارداری مورد نیاز است. اما اکثر زنان مشکلی با غذاهای غنی از پروتئین در رژیم های غذایی خود ندارند. پروتئین یک ماده ی مغذی سازنده است زیرا به ساخت اعضای حیاتی بدن جنین مانند مغز و قلب کمک میکند.
منابع غذایی: گوشت، مرغ، ماهی، حبوبات و نخود فرنگی، تخم مرغ؛ آجیل و پنیر توفو.
غذاهایی که باید در دوران بارداری مصرف شود
در طول بارداری، هدف این است که مادر غذاهای مغذی بیشتری دریافت کند تا تغذیه بارداری کامل و در نتیجه یک نوزاد سالم داشته باشد. تغذیه ی بارداری کامل بر پنج دسته غذایی زیر استوار است: میوه ها، سبزیجات، پروتئین ، غلات کامل و محصولات لبنی.
در رژیم بارداری توصیه می شود که نصف بشقاب خود را با میوه ها و سبزیجات، یک چهارم آن را با غلات و یک چهارم آن را با منبع پروتئینی پر کنید و همچنین در هر وعده غذایی محصولات لبنی نیز مصرف کنید.
میوه ها و سبزیجات
زنان باردار باید بر روی میوه ها و سبزیجات، به ویژه در سه ماهه دوم وسه ماهه سوم بارداری، تمرکز کنند. هر روز به اندازه ی 5 تا 10 توپ تنیس میوه وسبزی مصرف کنید. این غذاهای رنگارنگ کم کالری هستند و پر از فیبر، ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن هستند.
پروتئین
زنان باردار باید از منابع پروتئینی مناسب در هر وعده غذایی برای رشد کودک استفاده کنند. غذاهای غنی از پروتئین عبارتند از گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لوبیا، پنیر توفو، پنیر، شیر، آجیل و دانه ها.
غلات کامل
این غذاها علاوه بر این که یک منبع مهم انرژی در رژیم غذایی هستند ، فیبر، آهن و ویتامین B مورد نیاز بدن را نیز تامین می کنند. حداقل نیمی از کربوهیدرات انتخابی زن باردار در هر روز باید از دانه های کامل، از جمله بلغور جو دوسر، پاستا کامل، گندم یا نان و برنج قهوه ای باشد.
لبنیات
هدف 3 تا 4 وعده غذای لبنی در روز است. غذاهای لبنی مانند شیر، ماست و پنیر منبع خوبی از کلسیم، پروتئین و ویتامین D هستند.
علاوه بر رژیم غذایی سالم، زنان باردار ملزم به مصرف مولتی ویتامین های بارداری روزانه ، برای به دست آوردن برخی از مواد مغذی هستند که به راحتی از مواد غذایی بدست نمی آید مانند اسید فولیک و آهن.
برای زنان که ویتامین های بارداری جویدنی مصرف می کنند، توصیه می شود که برچسب محصولات را بررسی کنند، چرا که مولتی ویتامین های جویدنی حاوی مقادیر آهن مورد نیاز بدن نیستند.
غذای طبیعی بهتر است یا مولتی ویتامین های بارداری؟ شاید این سوال شما نیز باشد، خواندن آن را از دست ندهید.
غذاهایی که می بایست خوردن آنها در بارداری محدود شود
کافئین
در دوران بارداری مصرف کافئین می بایست محدود شود و به کمتر از 200 میلی گرم کافئین در روز برسد که در 12 اونس فنجان قهوه یافت می شود، مصرف کافئین بیش از حد در دوران بارداری می تواند به سقط جنین یا زایمان زودرس بیانجامد.
ماهی
ماهی یک منبع خوب از پروتئین است و برخی ماهی ها از جمله قزل آلا و ساردین حاوی اسید های چرب امگا3 هستند که برای قلب مفید هستند. طبق نظر ACOG، برای زنان باردار در هر هفته مصرف 8 تا 12 اونس ماهی پخته شده و غذاهای دریایی مناسب است. اما باید مصرف ماهی تن را که مقادیر جیوه ی آن بالا می باشد را محدود کنند. جیوه یک فلز است که به مغز کودک آسیب بسیاری می زند.
الکل
در هنگام بارداری از مصرف الکل اجتناب کنید. الکل در خون مادر به طور مستقیم از طریق بند ناف به نوزاد منتقل می شود. مصرف بیش از حد الکل در این دوران می تواند منجر به مشکلات جسمی ؛ مشکلات رفتاری و یادگیری کودک شود.
ماهی های حاوی مقادیر بالای جیوه
برخی ماهی ها مانند کوسه، اره ماهی، شاه ماهی خال مخالی و تاج ماهی حاوی مقادیر بسیار زیادی جیوه می باشد. جیوه یک ماده ی سمی است که می تواند از طریق جفت منتقل شود و برای مغز، کلیه ها و سیستم عصبی نوزاد مشکلات جدی بوجود بیاورد.
مواد غذایی غیر پاستوریزه
زنان باردار در معرض خطر ابتلا به بیماری های مختلف از دو نوع مسمومیت غذایی هستند: لیستریوزیس ناشی از باکتری های لیستریا، و توکسوپلاسموز یک عفونت ناشی از انگل.
عفونت لیستریا ممکن است باعث سقط جنین، تولد نوزاد مرده، زایمان زودرس و بیماری یا مرگ نوزادان شود. برای جلوگیری از لیستروئید توصیه می شود که در دوران بارداری از غذاهای زیر را اجتناب کنید:
-شیر و فراورده های لبنی غیر پاستوریزه مانند پنیر فتا؛ پنیر بری (Brie) و محصولات لبنی محلی غیر پاستوریزه. فرایند پاستوریزه کردن (پاستوریزاسیون) شامل بالا بردن دمای محصول برای از بین رفتن باکتری های مضر آن است.
-گوشت های فراوری شده مانند هات داگ؛ سوسیس و غیره مگر آنکه قبل از مصرف آنها را کاملا طبخ کنید تا باکتری های خطرناک آن از بین بروند.
-سالاد های حاوی گوشت مانند سالاد مرغ، سالاد تن ماهی و سالاد غذاهای دریایی.
گوشت خام
مادر عفونت توکسوپلاسما را به کودک منتقل میکند که می تواند باعث بروز مشکلاتی مانند نابینایی و ناتوانی ذهنی کودک شود. برای جلوگیری از توکسوپلاسموز،از غذاهای زیر اجتناب کنید
- گوشت قرمز و مرغ خام یا نیم پز
- غذاهای حاوی ماهی های خام مانند سوشی، ساشیمی
- غذاهای دریایی خام و نیم پز مانند صدف
برخی از غذاها ممکن است خطر ابتلا زنان باردار به سایر مسمومیت های غذایی ، از جمله بیماری های ناشی از سالمونلا و باکتری E.coli، را افزایش دهد.
- تخم مرغ های خام یا نیم پز مثل تخم مرغ زرده عسلی یا تخم مرغ نیم پز شده با بخار آب
- غذاهای حاوی تخم مرغ ، مانند خمیر کوکی خام یا خمیر کیک، موس شکلات (نوعی دسر)، بستنی خانگی، سس مایونز خانگی
- جوانه های خام و یا نیم پز شده مانند یونجه و شبدر.
- آبمیوه های غیر پاستوریزه
مقاله ای که جان کودک شما را نجات خواهد داد : غذاهایی که منجر به سقط جنین می شود
باورهای غلط در تغذیه بارداری
نخوردن غذا در زمان تهوع و ویار
یکی از مشکلاتی که زنان باردار با آن مواجه هستند کسالت صبحگاهی یا همان ویار است. یکی از اشتباهاتی که زنان باردار انجام می دهند این است که فکر می کنند اگر غذا نخورند، بهتر خواهند شد.
دلیل اصلی ویار هنوز مشخص نشده است ولی می تواند به دلیل تغییرات هورمونی و سطح پایین قند خون اتفاق بیفتد. این یک بیماری شایع بین زنان باردار بخصوص در سه ماهه اول بارداری است. بهتر است در این زمان ها غذاهای بدون بو مصرف کنید زیرا بوی غذا می تواند معده را تحریک کند.
درمان خانگی تهوع و ویار بارداری مقاله ای که از خواندن آن پشیمان نخواهید شد.
اشتها به غذاهای شور و شیرین مضر است
برای زنان باردار شایع است که در طول بارداری ناگهان طلب (اصطلاحا هوس) یک نوع غذای خاص کنند و از یک نوع غذا متنفر شوند. اغلب غذاهایی که زنان در این دوران ویار میکنند، شیرینی جات، غذاهای شور، گوشت قرمز و غذاهای آبکی است. این واکنش در بدن یک روش برای اعلام مواد غذایی مورد نیاز مانند پروتئین و یا مایعات اضافی است. بنابراین این اتفاق لزوما یک چیز منفی نیست. البته می بایست به کالری دریافتی خود در روز نیز توجه نمایید.
غذا خوردن برای دو نفر
هنگامی که مردم می گویند که زنان باردار "برای دو نفر غذا می خورند"، این بدان معنا نیست که او نیاز به مصرف دو برابر غذا یا دو برابر کالری خود دارد. در هر دوره از بارداری نیاز به دریافت یک کالری مشخص اضافه دارید و نباید غذای خود را دو برابر کنید.
منبع مقاله لاتین : livescience.com
خواندن مقالات زیر می تواند برای شما مفید باشد
غذاهایی که منجر به سقط جنین می شود
افزایش شانس بارداری با تغذیه صحیح
عوارض خوردن جانک فود در دوران بارداری!
اهمیت ویتامین D برای مادران باردار و شیرده